Upadłość konsumencka skutki dla małżonka

Wspólność majątkowa małżonków

Wspólność majątkowa małżonków to jest prawo właściwe dla ustrój wspólności majątkowej, zgodnie z którym małżonkowie dzielą pomiędzy sobą majątek, który zostaje nabyty w trakcie trwania małżeństwa. W majątek wspólny małżonków wchodzą wszystkie przedmioty majątkowe nabywane zarówno przez jednego, jak i przez drugiego małżonka w czasie trwania małżeństwa. Przedmioty te stają się częścią majątku wspólnego, niezależnie od tego, który z małżonków je nabył.
Wspólność majątkową małżonków charakteryzuje to, że oboje małżonków mają takie same prawa do majątku wspólnego. Do każdego z małżonków należy połowa wartości majątku wspólnego, niezależnie od wkładu każdego z nich. Dlatego, w momencie gdy któryś z małżonków zdecyduje się na nabycie nowego dobra do majątku wspólnego, drugi małżonek staje się automatycznie współwłaścicielem tego dobra.

Tym samym, w ramach wspólności majątkowej małżonków wchodzi nie tylko majątek nabyty, ale również długi zaciągnięte przez jedno lub oboje małżonków. W przypadku długów jednak, odpowiedzialność za nie jest wspólna tylko do wysokości wartości majątku wspólnego. Do majątku osobistego każdego z małżonków natomiast, nie wchodzą długi drugiego małżonka, które zostały zaciągnięte przed zawarciem małżeństwa lub po jego rozwiązaniu. W praktyce, oznacza to, że każdy z małżonków ma prawo do dysponowania swoim majątkiem osobistym bez potrzeby zgody drugiego małżonka. Tak więc, mimo istnienia wspólności majątkowej, pozostającego w ustroju wspólności majątkowej, każdy z małżonków ciągle posiada swoje osobne dobra majątkowe. 

Ogłoszenie upadłości jednego z małżonków – skutki dla majątku wspólnego

Gdy jeden z małżonków ogłasza upadłość, ma to bezpośrednie skutki dla majątku wspólnego. Według prawa upadłościowego, w chwili ogłoszenia upadłości, cały majątek upadłego, w tym wartości nieruchomości, funduszu emerytalnego każdego z małżonków, czy jakiekolwiek inne aktywa, automatycznie wchodzi do masy upadłości. W praktyce oznacza to, że wspólny majątek, nabyty przez małżeństwo w ciągu ostatnich lat przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, staje się jednym z aktywów, które mogą być sprzedane w celu spłaty długów.
Zasada wierzytelności determinuje, iż żadne należności z tytułu udziału w majątku wspólnym nie mogą zostać wyłączone z masy upadłości bez wyraźnej zgody sądu upadłościowego. To prowadzi do sytuacji, gdzie między małżonkami powstaje napięcie.

Jednak małżonek upadłego może dochodzić swoich praw. Polscy prawodawcy przewidują możliwość ochrony części majątku przed wchodzeniem do masy upadłości poprzez instytucję tzw. upadłości konsumenckiej. W związku z tym, małżonek, który nie jest w stanie spłacić swojego długu, może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Skutki upadłości konsumenckiej dla małżonka upadłego są znacznie łagodniejsze, niż skutki upadłości ogłoszonej na podstawie standardowych przepisów. Od dnia ogłoszenia upadłości jednego z małżonków powstaje bowiem specjalny reżim prawny majątku, który chroni część majątku wspólnego przed egzekucją. 
Zasadniczo jednak, upadłość jednego z małżonków powstaje z dniem ogłoszenia upadłości i ma bezpośredni wpływ na sytuację finansową obu stron. W praktyce, skład masy upadłości przez jedno z małżonków może prowadzić do sytuacji, w której druga strona jest zobowiązana do pokrycia długów. Jednakże, istnieją pewne ograniczenia i ochrony, które pomagają chronić małżonka niebędącego w stanie upadłości.

Zasady dotyczące upadłości małżonków różnią się w zależności od jurysdykcji. W niektórych krajach, takich jak Polska, każda osoba ma osobiste odpowiedzialności finansowe. Małżonek, który nie jest w stanie upadłości, nie jest odpowiedzialny za długi drugiego małżonka, chyba że podpisał konkretny dokument zobowiązujący go do ich spłacenia (np. poręczenie długu). Jednakże, wspólne dobra małżeńskie mogą zostać uwzględnione w masie upadłości.
W innych jurysdykcjach, takich jak Stany Zjednoczone, istnieje coś, co nazywa się upadłością wspólną, która pozwala na składanie wniosku o upadłość przez oboje małżonków razem. W takim przypadku, obaj małżonkowie są odpowiedzialni za długi, a ich wspólne majątki mogą być wykorzystane do ich spłacenia.

W każdym przypadku, konsekwencje upadłości jednego z małżonków mogą być poważne i dalekosiężne. Dlatego też ważne jest, aby każda strona zrozumiała swoje prawa i obowiązki zanim podejmie decyzję o złożeniu wniosku o upadłość. Zawsze warto skonsultować się z doświadczonym prawnikiem lub doradcą finansowym w takich sprawach. 

Upadłość konsumencka małżonka a intercyza

Upadłość konsumencka jednego z małżonków generuje istotne skutki prawne zarówno dla upadłego, jak i dla drugiego małżonka. W momencie, kiedy małżonek decyduje się ogłosić upadłość, z mocy prawa powstaje między małżonkami rozdzielność majątkowa. To oznacza, że majątek drugiego małżonka jest wyłączony z masy upadłości i nie podlega podziałowi w ramach postępowania upadłościowego. Dzieje się tak niezależnie od tego, czy małżonkowie zawarli w umowie małżeńskiej ustanowienie rozdzielności majątkowej, czy też byli w systemie wspólności majątkowej.

W praktyce rozdzielność majątkowa oznacza, że podział majątku małżonków jest niedopuszczalny. Dodatkowo, kiedy w małżeństwie ustalana jest rozdzielność majątkowa, drugi małżonek ma prawo do swojego majątku, nawet w procesie upadłości. To oznacza, że dłużnik może rościć pretensje wyłącznie do swojego majątku.  
Jednym z najważniejszych skutków ogłoszenia upadłości konsumenckiej przez jednego z małżonków jest fakt, że jego wierzytelność z tytułu udziału we wspólnym majątku nie wejdzie w skład masy upadłości. Tym samym, wierzyciel zgłaszając tę wierzytelność, nie będzie mógł jej zaspokoić z majątku drugiego małżonka.

Prowadzi to do wniosku, że skutki dla małżonka upadłego są ograniczone wyłącznie do podziału majątku osobistego upadłego. Celem tej regulacji jest ochrona drugiego małżonka przed skutkami niewypłacalności dłużnika, co jest zgodne zarówno z zasadą solidarności małżeńskiej, jak i z zasadą ochrony praw wierzycieli. 
Czasem, mimo upadłości jednego z małżonków, pozostaje możliwość zachowania przez małżonków z mocy prawa rozdzielności majątkowej, ale  jest to uzależnione od konkretnych przepisów prawnych obowiązujących w danym państwie.

W niektórych jurysdykcjach, a szczególnie jeśli małżonkowie mają wspólność majątkową, długi mogą być ponoszone solidarnie przez obu małżonków, co może prowadzić do utraty majątku wspólnego w wyniku upadłości jednego z małżonków.
Jednakże, będąc świadomym tych zagrożeń, małżonkowie mogą decydować o zawarciu umowy przedmałżeńskiej lub innej formy umowy regulującej ich relacje majątkowe, która określa, że majątek zdobyty przez każde z nich po założeniu małżeństwa pozostaje ich osobistym majątkiem lub przewiduje inną formę rozdzielności majątkowej.
Taka umowa, zgodnie z prawem większości jurysdykcji, musi być zawarta na piśmie i zazwyczaj wymaga notarialnego poświadczenia. Pewne wymogi formalne mogą różnić się w zależności od jurysdykcji, ale generalnie takie umowy są honorowane przez sądy upadłościowe w celu ochrony majątku małżonka niewypłacalnego. 

Przeczytaj także – Upadłość konsumencka a alimenty